De harde cijfers
Een derde van het voedsel wereldwijd gaat verloren. Dat is – hou je vast – zo’n 1,3 miljard ton per jaar. In België verspillen we jaarlijks 345 kilogram voedsel per persoon. Tegenover die wansmakelijke overschotten staan 1 miljard mensen die honger lijden wereldwijd. Om nog maar te zwijgen over de immense hoeveelheden energie, water en grondstoffen die door die voedselverspilling verloren gaan.
Reden tot cynisme? Niet voor Jonas. Nadat hij als sociaal werker in India met eigen ogen zag hoe de marktkramers na sluitingsuur hun voedingswaren weggooiden, terwijl er een boogscheut verderop enkele hongerige daklozen als dieren werden verjaagd, nam hij een besluit. “Wat als we de mooie zaken uit de ngo-wereld en het sociaal werk eens zouden combineren met het netwerk en de efficiëntie uit de ondernemerswereld?” Hallo, sociaal ondernemerschap!
Briljant verdienmodel
Op diezelfde reis door India en Zuidoost-Azië leerde Jonas Too Good To Go kennen. Propvol goesting om sociaal te ondernemen, polste hij bij de Deense oprichters of hij bij hen aan de slag kon. Zes maanden later mocht hij naar de notaris om zijn krabbel te zetten op de documenten voor de opstart van de Belgische app.
“Too Good To Go heeft eigenlijk een briljant verdienmodel, dus het is niet héél moeilijk om handelaars en winkelketens te overtuigen om lid te worden van ons platform. Afval kost normaal geld, maar met onze app levert dat afval plots toch nog een beetje geld op. Klanten betalen zo’n 4 à 5 euro per maaltijd, waarvan wij een kleine som van ongeveer 1,30 euro afhouden voor onze eigen funding. Als handelaar loop je geen enkel risico: als er geen enkele maaltijd uit jouw zaak gered wordt, dan kost het je niets om aanwezig te zijn op Too Good To Go. Er zijn dus geen abonnementskosten.
De maaltijden die worden gered, drukken de kosten van de afvalverwerking. Dus we helpen niet om extra winst te maken, maar wel om die kosten te drukken. En dat doen we terwijl we ons belangrijkste doel blijven nastreven: minder voedsel weggooien. Bovendien is de aanwezigheid van je zaak op Too Good To Go een originele manier om nieuwe klanten te werven.”
Per ongeluk gelanceerd door de pers
Too Good To Go werd ook al snel in België een succes. Hoe dat komt? Volgens Jonas is de verklaring tweeledig. Ten eerste: de sterkte van het product. “Voedselverspilling is een apolitiek thema: je kunt daar moeilijk niét tegen zijn. Niemand vindt het leuk om voedsel weg te gooien.” En daarnaast: de pers. “We zijn per ongeluk gelanceerd door VTM Nieuws, toen we eigenlijk nog geen enkele winkel live hadden staan. Dat is natuurlijk riskant: als je plots 30.000 gebruikers hebt, maar op je app valt er nog niets te beleven, dan kun je natuurlijk gigantisch floppen.”
Maar dat is gelukkig niet gebeurd. “Ik denk dat ons eigen oprechte geloof in ons product ook een grote rol heeft gespeeld. In het begin liepen mijn vriend Jef en ik zelf vol overtuiging de winkels binnen, er zeker van dat iedereen zich zou willen aansluiten.” En dat enthousiasme bleek aanstekelijk, want na de eerste vijftig winkels in Gent, breidde Too Good To Go al snel uit naar Antwerpen en Brussel. Na anderhalf jaar was de app actief in meer dan honderdvijftig postcodes. En bij de aangesloten zaken zaten niet enkel de bakker om de hoek en de plaatselijke Italiaan. Ook de grotere supermarktketens Carrefour en Delhaize sloten zich aan, en zelfs de Zweedse ballekes van Ikea zijn vandaag terug te vinden op Too Good To Go.
Kilo’s CO2
Het lidmaatschap van alleen al Carrefour heeft de impact van Too Good To Go ondertussen meer dan verdubbeld. Jonas: “Een supermarkt gooit nu eenmaal meer weg dan de plaatselijke beenhouwer. Elke geredde maaltijd zorgt ervoor dat 2,5 kilogram CO2 niet voor niets werd geproduceerd. Op dit moment staat onze teller op iets meer dan 2,3 miljoen maaltijden.” Wie goed kan rekenen, beseft dus dat Too Good To Go niet enkel op de afvalberg een impact heeft, maar ook op het milieu. “Het gaat ons ook om hoeveel mensen we inspireren. Hoe meer gebruikers de app heeft, hoe meer mensen wij doen nadenken over voedselverspilling. En dat vinden we minstens zo belangrijk.”
Toch laat het nobele doel van de app ook nog andere vragen rijzen. Treedt de app bijvoorbeeld niet in concurrentie met de Voedselbank, een ander sociaal initiatief dat maaltijden uitdeelt aan mensen die het minder breed hebben? “Dat is gelukkig niet zo”, zegt Jonas. “Onze app is complementair met de werking van de Voedselbank. Het valt bijvoorbeeld vaak voor dat, wanneer de vrijwilligers van de Voedselbank niet langs de zaak met overschotten kunnen gaan, zij met Too Good To Go werken. De andere dagen gaan de overschotten gewoon weer naar de Voedselbank.
Bovendien trekken we meestal geen handelaars aan die al een oplossing voor hun voedselverspilling hebben. Als ik trouwens even heel eerlijk mag zijn: arme mensen gaan voeden met voedsel dat handelaars en winkelketens weggooien is ten eerste geen oplossing en ten tweede weinig respectvol.” Jonas pleit dan ook om het geld uit de strijd tegen voedselverspilling te gaan aanwenden in de strijd tegen structurele armoede. Geen populaire mening, omdat ze niet meteen in concrete daden kan omgezet worden, maar het idee is zeker het overwegen waard. Toch?
In de podcast met Jonas komt uiteraard nog veel meer aan bod. Want hierboven lees je bijvoorbeeld niet hoe Too Good To Go nieuwe medewerkers aanwerft, of hoe de bezielers handelaars en landbouwers een hart onder de riem staken tijdens de coronacrisis. En je hebt ook nog geen kennis gemaakt met de Food Waste Warriors, de community die zich rond de app uitbouwde. Luisteren is dus de boodschap!