Onlyhumans

CopywritingStorytelling

10.08.2017 - Content

Voorbij de marketingblabla: dit kun je leren van scenaristen

De writer’s room, waar gevatte dialogen, puike punchlines en onvermijdelijke cliffhangers vorm krijgen. Waar Walter White van chemieleraar tot drugbaron transformeerde en Cersei Lannister op de IJzeren Troon belandde. Ja hoor, wij zijn – net als de rest van het westelijke halfrond – fan van ‘Breaking bad’ en ‘Game of thrones’. We vroegen ons dan ook af wat wij als storytellers kunnen leren van de scenaristen achter deze topreeksen.

1. ‘Show, don’t tell’

Een klassieke regel in de scenarioschrijverij luidt: ‘Show, don’t tell.’ Met andere woorden: vertél niet waarom je personage iets doet, maar laat zijn of haar drijfveer blijken uit (jouw beschrijving van) de handeling. Dus niet: ‘Walter White voelt zich ongemakkelijk wanneer zijn schoonbroer en politie-inspecteur hem vertelt dat hij een drugsnetwerk op het spoor is.’ Maar wel: ‘Wanneer zijn schoonbroer White terloops vertelt dat hij op het punt staat een beruchte drugsbende onder leiding van ene Heisenberg op te rollen breekt het zweet hem uit. White vermijdt oogcontact.’ Bij die laatste zinnen zíé je White ongemakkelijk worden: die visuele aanpak is cruciaal om je scenario aantrekkelijk te maken.

Ook commerciële teksten kun je met dit soort van beeldende taal verfraaien. Heb je een natuurlijk energiedrankje aan te prijzen? Kom dan niet af met ‘Voel je je soms ook zo moe en futloos?’, maar verras je lezer bijvoorbeeld met een situatieschets: ‘Zelfs geen energie meer om je van je bureaustoel naar de snoepautomaat te wandelen?’ De eerste zin is een gemeenplaats, de tweede roept meteen het beeld van een vermoeide kantoorbediende op. Drie keer raden met welke zin je de meeste punten zult scoren.
 

 

2. Verdeel het in drie

Een klassiek filmscenario bestaat uit drie aktes.

  • In de eerste akte maken we kennis met de hoofdpersonages en de setting waarbinnen het verhaal zich zal ontwikkelen. De mythische setting van Westeros bijvoorbeeld, waar de families Stark en Lannister een bitse strijd voeren om de IJzeren Troon. Ook het conflict of dilemma waarmee het hoofdpersonage geconfronteerd wordt, komt hier voor het eerst op de proppen.
  • In de tweede akte lopen de personages doorgaans tegen enkele obstakels aan, die ze moeten overwinnen om hun uiteindelijke doel te bereiken. Maakt Walter White zijn schoonbroer onschadelijk en gaat hij zo vrijuit als nieuwbakken drugsbaron? Of gaat Hank Schrader de eeuwigheid in als de politieman die ‘Heisenberg’ inrekende? Stof genoeg om meerdere subplots mee rond de hoofdplot te weven – wat doorgaans ook de bedoeling is in dit deel van het verhaal.
  • De derde en laatste akte is de plek waar alles goedkomt – of net niet. Al kiezen sequel-minnende Hollywoodscenaristen ook vaak voor een open einde.

 
Wat je hiermee aan moet wanneer je als copywriter een blogtekst schrijft in opdracht van een klant? Uiteraard heb je in dat geval geen personages te presenteren of plotwendingen te bedenken (hoewel Daenerys Targaryen nog een mooi uithangbord voor zilvershampoo zou zijn). Maar de ‘regel van drie’ kan je wél helpen om structuur aan te brengen in je tekst. Hoe trek je je lezer binnen met een veelbelovende inleiding? Welke broodnodige (product)informatie moet het middengedeelte van je tekst bevatten? En met welke call-to-action inspireer je de lezer om zich een eind weg te converteren op de webshop van je klant?

 

3. Voel de beat

Dimitri Vegas en Like Mike hebben niet het alleenrecht op beats – ook een scenario bevat beats. Echt waar? Echt waar. Er bestaat zelfs zoiets als een ‘beat sheet’, die elke beat in het verhaal kort beschrijft. Wat zo’n beat precies is? Iets dat het verhaal vaart geeft. Een gebeurtenis, een beslissing, een geluid, een dialoog, een veelzeggende stilte, …

De beat is met andere woorden het kloppend hart van je tekst. Waar laat je een pauze vallen? Hoe benadruk je dat ene woord? Welke zinnen zijn overbodig? De beat voelen van een tekst die je zelf geschreven hebt, is vaak moeilijk. Vraag daarom feedback van een medelezer; je zult ervan versteld staan hoeveel foutjes en overbodigheden je zelf over het hoofd zag.

 

Bottom line: vertel een goed verhaal

Over storytelling kun je boeken schrijven (en ooit doen we dat misschien wel) en een eind weg leuteren (dat doen we dan weer liever niet). Daarom vatten we hieronder nog even samen wat wij geleerd hebben van scenarioschrijvers:

  • Smuk je tekst op met beelden. Spreek de zintuigen van de lezer aan.
  • Denk na over de structuur van je tekst. Hou de suspense erin.
  • Je verhaal vaart geven? Dat zit ‘m vaak in de details, en die zie je niet altijd zélf. Laat iemand meelezen.

Onlyhumans

De Human Anonymous gunt je een indiscrete kijk achter de computerschermen van onze storytellers en legt zijn oor te luisteren in onze wandelgangen.

Lees meer van Onlyhumans